Cựu tổng thống Nga Boris Yeltsin vừa qua đời hôm 23.04 vì bệnh tim, thọ 76 tuổi, đánh dấu sự ra đi của một chính trị gia buổi giao thời ở Nga.
Tổng thống Nga, Vladimir Putin, là người đầu tiên đưa ra lời chia buồn. Ông nói dưới thời Yeltsin, nước Nga đã bước vào "một kỷ nguyên mới".
Thủ tướng Tony Blair của Anh thì ca ngợi ông Yeltsin là "một chính khách nổi bật' vì đã đưa dân chủ đến với nước Nga.
Thời kỳ lên cầm quyền của ông gắn liền với một giai đoạn đầu sóng gió của lịch sử Nga và Đông Âu.
Tháng 11 năm 1989 bức tường Berlin bị đập, báo hiệu sự tan rã của khối cộng sản Đông Âu do Liên Xô kiểm soát đã không thể nào ngăn được.
Lúc đó, các nước ngoài Liên Xô đã và đang lần lượt đi theo con đường của mình mà thực chất là trở lại với chế độ dân chủ đại nghị, đa đảng.
Vào năm 1990 hệ thống chính trị-kinh tế cũ kỹ của Liên Xô bị đánh giá là 'đang chết nhưng chưa chết hẳn'.
Nhưng ngay trong Liên Xô, các nước Baltic và sau là Trung Á sôi sục muốn trở về con đường dân tộc của họ.
Lãnh tụ Gorbachov tìm cách giữ Liên Xô bằng cách nới lỏng dần sự ràng buộc của các nước cộng hòa với Matxcơva.
Giữa tháng Giêng, quân Liên Xô nổ súng vào cuộc biểu tình của dân chúng ở thủ đô Azerbaijan là Baku, giết chết ít nhất 100 người.
Cuộc cải tổ của ông Gorbachov thúc đẩy những thay đổi như phản ứng dây chuyền. Tháng Hai 1991, trước những cuộc biểu tình đông đảo, ông phải đồng ý cho phép nghị viện có cạnh tranh đa đảng.
Quyết định của chính lãnh đạo đảng CSLX đã tước độc quyền lãnh đạo của đảng này. Điều 6 của Hiến pháp Liên Xô bị bỏ.
Bỏ đảng về với dân tộc
Năm 1991, ông Boris Yeltsin đã ra lệnh cấm đảng Cộng sản để cứu lấy nước Nga
Tháng Sáu 1991 nước Nga, vẫn thuộc Liên Bang Xô Viết, lần đầu tiên được bầu tổng thống của mình. Họ đã chọn ông Boris Yeltsin.
Ngày 19 tháng Tám 1991, phe bê-tông trong Ban Lãnh đạo đảng Cộng sản Liên Xô tổ chức một cuộc đảo chính với xe tăng tràn ra đường phố Matxcơva nhằm cứu chế độ.
Vai trò của Yeltsin nổi hẳn lên sau hành động trèo lên xe tăng thách thức phe đảo chính.
Ông đọc được đúng xu hướng hợp thời là bỏ Liên Xô để cứu lấy nước Nga trong khát vọng dân tộc của tất cả các nước thuộc Liên bang cũ.
Quyết định của ông là khôn ngoan vì bỏ Liên Xô và đảng Cộng sản là bỏ những gì không cứu vãn được nữa, vì một con đường mới cho Nga.
Ngày 22, Gorbachov trở về từ nhà nghỉ mát ở Biển Đen với niềm tin ngây thơ rằng đảng Cộng sản Liên Xô vẫn có một tương lai.
Nhưng Boris Yeltsin, đã đứng hẳn về phía dân tộc Nga, tuyên bố cấm đảng CSLX hoạt động trên đất Nga.
Bằng hành động này, ông đã tước bỏ quyền lực chỉ còn là hình thức của ông Gorbachov đó là chức tổng bí thư.
Ngày 23.08, lá cờ ba màu xanh trắng đỏ của Nga tung bay bên cạnh cờ Liên Xô trên Kremlin.
Ngày 25.12.1991, ông Gorbachov lên truyền hình tuyên bố từ chức khỏi vị trí chủ tịch Liên Xô. Liên Bang Xô Viết chính thức chấm dứt sau 70 năm.
Đánh giá ông Yeltsin
Chính ông Yeltsin đã đưa ông Putin lên nắm quyền
Ngày nay, các đánh giá về ông Boris Yeltsin thì có thật nhiều. Người ta không quên rằng ở chức vụ tổng thống Nga sau khi Liên Xô tan rã, ông cũng phạm nhiều sai lầm.
Gia đình ông bị cáo buộc liên quan đến các vụ làm ăn và bao che quyền lực. Bản thân ông bị bệnh nghiện rượu có lúc tới mức gây mất uy tín cho nhà nước.
Nhưng Yeltsin, một cựu lãnh đạo cộng sản Liên Xô, được ghi nhớ nhiều hơn cả như người hùng lên xe tăng kêu gọi nhân dân không khuất phục trước phe đảo chính vào ngày lịch sử năm 1991.
Người Nga cảm ơn ông đã giúp họ mở sang một trang mới trong lịch sử.
Và dù có lúc bị căm ghét, bị chê cười, sau khi đã về hưu, ông Yeltisn vẫn có được sự kính trọng của các chính khách kế nhiệm.
Cả các chính trị gia và dân chúng vẫn gọi ông là 'Tổng thống thứ nhất' để nhớ việc ông đem nước Nga trở lại cho họ.
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/worldnews/story/2007/04/070423_yeltsindeath.shtml
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire