ĐỌC “HỒ CHÍ MINH, NHẬN ĐỊNH TỔNG HỢP”

ĐỌC “HỒ CHÍ MINH, NHẬN ĐỊNH TỔNG HỢP”

CỦA MINH VÕ

Nguyễn Ngọc Bích

Chủ nhật 25-4-2004 vừa qua, nhân cuộc hội ngộ rất thành công (tại khách sạn Hilton Southwest ở Houston, Texas) của khoảng 100 cựu nhân viên thuộc các cơ quan truyền thông VNCH cũ (Việt Tấn Xã, Đài Phát Thanh Quốc Gia và Đài Truyền Hình Sài Gòn), nhà xuất bản Tiếng Quê Hương của nhà văn Uyên Thao đã ra mắt một số sách của TQH. Dịp này ông Nguyễn Ngọc Bích đã nói về cuốn sách đồ sộ và mới nhất của nhà văn Minh Võ, một biên tập viên và bình luận gia kỳ cựu của Đài Phát Thanh Sài Gòn, với nội dung như sau.

Đứng trên bình-diện thuần túy lịch-sử thì dù ghét hay thương, ta cũng phải công-nhận là cái bóng của Hồ Chí Minh đã và đang trải dài trên lịch-sử đất nước chúng ta gần 3/4 thế-kỷ và nó vẫn còn khả-năng ám-ảnh dân-tộc ta trong một thời-gian dài hơn nữa. Bao lâu nữa là điều chúng ta chưa khẳng-định được trong lúc này song có lẽ cũng chính vì lý-do đó mà ta chưa thể, nói như một vài người, là đã đến lúc ném ông vào trong thùng rác của lịch-sử.

Cuốn Hồ Chí Minh, nhận định tổng hợp của Minh Võ do nhà xuất bản Tiếng Quê Hương in ra cách đây không lâu, cũng vì vậy mà phải được coi là một cuốn sách thức thời chứ không phải là một tác-phẩm mà đôi người, vì lười biếng không chịu đọc, đã tưởng là toàn chuyện “biết rồi, khổ lắm nói mãi.”

Cuốn sách nằm ở một trình-độ trí-thức cao, không giống như những nỗ lực chủ-quan mà thỉnh thoảng ta bắt gặp ở hải-ngoại, nghĩa là cứ nói tràn đi mà không cần để ý xem điều ta nói có đúng sự thật, có sát thực-tế hay không. Làm như thế, chúng ta sẽ mất đi tin cậy của người khác và thay vì thuyết phục được người, lại đâm ra bị người nghi ngờ sự hiểu biết đích-thực nơi chúng ta. Cũng tựa như phong trào nổi lên cách đây một thời, là đòi người khác đạp lên mặt Hồ Chí Minh và xem đó là bằng-chứng yêu nước, bằng-chứng chống Cộng số 1—không khác gì các chế-độ phong kiến xưa kia ở Đông-Á đòi người dân phải giẫm lên thánh-giá để chứng minh là mình không theo tà-đạo. Thử tưởng tượng, những vị chủ-trương việc làm này đã tốn biết bao nhiêu công sức, ngày giờ, giấy mực in tài-liệu, tìm địa-chỉ rồi viết địa-chỉ từng người gửi đi, chưa kể còn mất tiền phong-bì, tiền tem, thời-gian ra bưu-điện v.v. và gặt hái được cái gì? Chúng tôi chắc, nếu họ thật lòng với họ thì kết-quả phải xem là rất diệu vợi, không thể đi xa lắm được—cũng tương-tự như việc làm những bài hát loại “Hồ Chí Minh rớt xuống sình” để chỉ tương-đương với trình-độ ấu-trĩ của trẻ con ngoài phố. Song nếu ta chọn con đường ấu-trĩ thì cũng không thể đòi người khác phục ta được.

Chọn con đường cực nhọc mà trách nhiệm hơn, sau khi đã tìm đọc hàng chục cuốn sách (chưa kể hàng trăm bài báo) mà thế-giới đã viết về Hồ Chí Minh trong tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Pháp hoặc dịch từ tiếng Trung-hoa, tiếng Nga, ông Minh Võ—tác-giả trước đây của hai cuốn giá trị Ngô Đình Diệm, Lời khen tiếng chê (1998, đã tái-bản nhiều lần và năm ngoái còn được dịch sang tiếng Anh) và Phản Tỉnh Phản Kháng: Thực hay Hư? (1999)—tìm cách tổng-kết các nhận-định của người đời, khen có chê có, về con người định-mệnh mà chẳng may dân-tộc ta đã phải gánh chịu cái thiên-tài đốn mạt, cũngï như dân-tộc Đức đã phải chịu bao nhiêu đau thương và ân oán từ con người Hitler, dân-tộc Nga từ Stalin và dân-tộc Trung-hoa từ Mao.


Tại sao?

Tại sao giờ đây vẫn còn cần một cuốn sách đồ sộ như thế này về Hồ? Trước tiên, theo tôi nghĩ, là do một sự tò mò khá tự-nhiên ở nơi mỗi chúng ta. Nước mất, nhà tan, mất sự nghiệp, mất quê hương, mất bạn bè, mất anh em, thế nào chẳng có lúc lòng ta trùng xuống, muốn hiểu tại sao lại có thể đã đến một sự đổi đời như thế này. Ta đi tìm những nguyên-nhân và một trong những nguyên-nhân trong các nguyên-nhân trực-tiếp dẫn đến thân-phận lưu đầy của chúng ta, chắc hẳn phải là con người xảo quyệt được biết đến dưới tên Hồ Chí Minh. Cứ riêng sự-kiện ông đã dùng đến 150 tên khác nhau trong đời ông, theo sự nghiên cứu của một tác-giả Nga (Anatoli Sokolov, Viện phương Đông, Viện hàn-lâm khoa-học Nga) đủ chứng minh tính lươn lẹo, đổi da đổi màu như tắc kè của con người mà đến giờ này tên thật là gì cũng hãy còn có chỗ ngờ vực: Nguyễn Sinh Cung, thằng Côông, hay Nguyễn Tất Thành?

Rồi như một nhà sử-học, chúng ta cũng không thể bằng lòng được với những ngày tháng, dữ-kiện khá mù mờ trong đời của con người mà đã có lúc hỗn xược tự gọi mình là “cha già dân tộc.” Hồ sinh năm nào, đến nay cả sử-học miền Bắc cũng không dám khẳng-định dù như đã có lệnh từ trên là phải ghi thống nhất thành năm 1890. Song Daniel Hémery, sử-gia Pháp, đã tìm được bộ đời của xã Kim Liên (làng Sen) để biết đích-xác phải là năm 1891 còn chính tay Nguyễn Tất Thành thì đã ghi 1892 khi xin vào trường thuộc-địa (bất thành), rồi lại khai 1895 khi làm giấy tờ đi Nga v.v.; về ngày sinh thì như ta biết, trước không có, đến năm 1946 mới có cái ngày 19-5 để cho trùng với ngày thành-lập Mặt Trận Việt Minh và đón Pháp vào Hà-nội. Đến khi chết thì cũng lại ông Hồ chọn ngày Độc Lập 2-9 để mà chết, làm thành ngày “quốc-táng,” bắt sử-học của CSVN phải man trá trong nhiều năm khi cho ngày “Bác mất” là ngày hôm sau, 3-9-1969. Mà đấy là ta nói về một con người đương-thời, của ngay chính Đảng CS thì thử hỏi, sử-học Hà-nội đáng tin cậy đến độ nào nếu ta càng trở về những thời xa xưa hơn?

Ngay như “di-chúc của Bác” cũng bị Lê Duẩn bôi xóa đi ba chỗ để, thứ nhất, không thiêu “Bác” và đem rắc tro trên đồi Phú-thọ theo như “Bác” di ngôn, do chính tay “Bác” viết; thứ hai, khỏi miễn thuế nông-nghiệp cho dân cày trong vòng một năm như “Bác” mong muốn; và, thứ ba, làm tang-lễ rềnh ràng cũng như xây lăng để thành như một cái “mả tổ” tốn biết bao nhiêu tiền của cho Nhà nước hết năm này qua năm khác, lại còn di hậu-họa về sau. Thật vậy, vì có gì đảm bảo là cái lăng sẽ không bị dẹp nay mai và xác của “Bác” vất xó khi đất nước trở lại tự do, dân-chủ? Có người như ông Trần Khuê, vì muốn tránh cho “Bác” cái số-phận hẩm hiu “người chết hai lần” đó, đã đề nghị đem chôn cất “Bác” tử tế nói là để tiết kiệm công-quỹ cũng như để khỏi phải “động mả” “Bác” hàng năm khi đem xác “Bác” sang tận Nga đi ướp lại, thì giờ đây ngồi tù.



“Kỹ-nghệ viết về Hồ Chí Minh”


Thành thử cứ riêng cái chuyện đời của ông Hồ này, chưa nói đến chuyện gái, cũng đủ ly kỳ để có thể viết thành tiểu-thuyết giả-tưởng nhiều chương hồi rồi. Chẳng thế mà người ta cũng đã nói đến một “kỹ-nghệ viết về ông Hồ” mà ở trong nước cũng phồn thịnh không kém ở hải-ngoại. Nếu ở trong nước người ta viết bắt đầu từ cái hơi có thật nhưng bao giờ cũng vẽ thêm râu thêm ria, hoa lá cành, loại mà tiếng Anh gọi là “hagiography” (“truyện các ông thánh”), đến chuyện không có thật như “minh triết Hồ Chí Minh” (tên một cuốn sách), thì ở hải-ngoại, sau Hoàng Văn Chí (From Colonialism to Communism: The Case of North Vietnam, New York: Praeger, 1964, được dịch sang hơn 10 thứ tiếng, kể cả tiếng Ả-rập, rồi sau lại được dịch sang tiếng Việt dưới tựa-đề Từ Thực-dân đến Cộng-sản) và Nguyễn Khắc Huyến (Vision Accomplished? The Enigma of Ho Chi Minh, New York: Macmillan, 1971), chúng ta có thể thấy, đặc-biệt từ năm 1989, những quyển như sau:


Trương Như Tảng, A Vietcong Memoir, Harcourt Brace Jovanovich, 1985. (Dịch từ tiếng Pháp.)

Cao Thế Dung, Chân tướng HCM và Cộng Sản VN, Cali: Hưng Việt, 1988.

Nguyễn Thế Anh và Vũ Ngự Chiêu, Một ngôi trường khác cho HCM, Paris: 1989.

Hoàng Hữu Quýnh, Tôi bỏ Đảng, Paris, 1989.

Kiều Phong, Chân dung “bác Hồ,” Cali: Bất Khuất, 1989.

Huy Phong và Yến Anh, Exploring the Hồ Myth, Cali: Thằng Mõ & Mekong Tỵ Nạn, 1989.

Nguyễn Thế Anh, Hành trình chính trị của HCM, Paris: Nam Á, 1989.

Tôn-thất Thiện, Cái đúng và cái giả dối về chuyện HCM, Paris: Nam Á, 1989.

Bùi Xuân Quang, Những điều trông thấy trong cuộc đời HCM, Paris: Nam Á, 1990.

Lâm Thanh Liêm, Chính sách cải cách ruộng đất của HCM, sai lầm hay tội ác. Paris: Nam Á, 1990.

Nguyễn Ngọc Huy, Vị trí HCM trong diễn tiến của tình trạng nhân quyền tại Việt Nam, Paris: Nam Á, 1990.

(Tất cả những bài trên đây, in chữ đứng, nằm trong một tác-phẩm tập-thể mang tên Hồ Chí Minh: Sự thật về thân thế và sự nghiệp, Bùi Xuân Quang của nhóm Đường Mới chủ-biên, Paris: Nam Á, 1990.)


Bảo Đại, Con rồng Việt Nam, Cali: Nguyễn Phước tộc xb, 1990. (Dịch từ tiếng Pháp Le Dragon d’Annam, Paris: Ed. Plon, 1980.)

Lê Hữu Mục, Hồ Chí Minh không phải là tác giả “Ngục Trung Nhật Ký,” Toronto và Montréal: Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại, 1990.

Nguyễn Thuyên, Bộ mặt thật của HCM, Úc: Tiếng Chuông, 1990.

Hoàng Văn Hoan, Giọt nước trong biển cả, Bắc-kinh, 1991.

Thành Tín (tức Bùi Tín), Hoa xuyên tuyết, Cali: Nhân Quyền, 1991.

Hồ Sĩ Khuê, Hồ Chí Minh, Ngô Đình Diệm và Mặt Trận Giải Phóng, Cali: Văn Nghệ, 1992.

Bùi Tín, Mặt thật, Cali: Saigon Press, 1993.

Trần Quốc Vượng, Trong cõi, Cali: Trăm Hoa, 1993.

Chính Đạo [Vũ Ngự Chiêu], Hồ Chí Minh: Con người và huyền thoại, TX: Văn Hóa, 1993 và 1997.

Nguyễn Văn Trấn, Viết cho Mẹ và Quốc Hội, Cali: Văn Nghệ, 1995.

Bùi Tín, Về ba ông thánh, California, 1995.

Bùi Tín, Following Ho Chi Minh, Luân-đôn: Hurst & Co., 1995.

Hoàng Quốc Kỳ, Ma đầu Hồ Chí Minh, Cali: Mặt Trận Quốc Dân, 1995.

Nguyễn Minh Cần, Công lý đòi hỏi, Cali: Văn Nghệ, 1997.

Vũ Thư Hiên, Đêm giữa ban ngày, Cali: Văn Nghệ, 1997.

Lữ Giang, Những bí ẩn đàng sau cuộc chiến VN, Cali: Tác giả xb, 1998.

Bùi Tín, La face cachée du régime, Paris: Editions Kergour, 1999.

Tưởng Vĩnh Kính, Hồ Chí Minh tại Trung Quốc, Thượng Huyền dịch từ tiếng Trung-quốc sang tiếng Việt, Cali: Văn Nghệ, 1999.

Việt Thường, Chuyện thâm cung dưới triều đại HCM, Cali: Hưng Việt, 2000.

Trần Độ, Hồi ký II, Cali: Văn Nghệ, 2000.

Nguyễn Minh Cần, Đảng CSVN qua những biến động trong phong trào CS Quốc tế, Cali: Tuổi Xanh, 2001.

Trần Gia Phụng, Án tích Cộng Sản Việt Nam, Toronto: Non Nước, 2001.

Việt Thường, Sự tích con yêu râu xanh ở Việt Nam, Cali: Quật Khởi, 2002.

Minh Võ, Tâm sự Nước Non, Ai giết HCM?, VA: Tiếng Quê Hương, 2002.

Trần Gia Phụng, Lột trần huyền thoại HCM / Exposing the Myth of HCM (Bản dịch tiếng Anh do Timothy Trần), Hội Chuyên Gia Việt Nam, 2003.

Nguyễn Phương Minh, HCM, tên phản quốc số 1 của thời đại, sắp xuất bản.


Hồ Chí Minh học đối-chiếu

Xem thế đủ thấy là khác với lối viết “thánh-truyện” ở trong nước, theo đó “Bác” từ nhỏ đã không biết lầm lẫn là gì, trong đó phần bịa đặt nắm phần áp-đảo nên phải bịt miệng những người nói thật (như Vũ Kim Hạnh của tờ Tuổi Trẻ năm nào bị mất chức tổng-biên-tập chỉ vì nói là Bác có vợ), ngành Hồ Chí Minh học ở hải-ngoại tỏ ra đa dạng hơn nhiều và do đó có nhiều khả-năng tiếp cận sự thật hơn. Không cần phải dông dài, ta cũng có thể thấy ngay là các tác-giả được in ở hải-ngoại nói trên gồm nhiều thành-phần: Từ một Trần Độ hay Hoàng Văn Hoan mà cho đến chết vẫn còn hoàn-toàn tin tưởng ở “Bác,” chúng ta có những người xưa ở trong hàng ngũ của ông Hồ nhưng nay đã vỡ mộng (Bùi Tín, Trương Như Tảng, Vũ Thư Hiên, Hoàng Hữu Quýnh, Nguyễn Văn Trấn) đến những người mà uy-tín khoa-học được xem là cao (như các giáo-sư nổi tiếng Nguyễn Thế Anh, Bùi Xuân Quang ở Pháp hay G.S. Nguyễn Ngọc Huy ở Mỹ), những nhà sử-học được huấn luyện chính-quy (như Trần Gia Phụng ở Canada hay Vũ Ngự Chiêu, Lê Tùng Minh ở Mỹ), chưa kể là những người có nhiều kinh-nghiệm ở ngoài nước (như ông Nguyễn Minh Cần ở Nga hay Tưởng Vĩnh Kính ở Đài-loan, Trung-hoa Dân-quốc).

Thành thử ngay nếu ngôn từ của một vài tác-giả hải-ngoại thỉnh thoảng có tỏ ra hơi nặng nề đối với ông Hồ, nói chung đọc các sách viết ở hải-ngoại về ông, chúng ta có một cái nhìn chính-xác hơn nhiều—do dựa vào những nguồn tin phong phú, do có nhiều quan-điểm khác nhau để ta có thể đối-chiếu, do được nói thật mà không phải quanh co, do một không-khí tự do hơn hẳn. Chẳng thế mà một người như sử-gia Trần Quốc Vương, khi ở Hoa-kỳ thì viết được cuốn Trong cõi, trong đó có một bài rất nặng ký về Nguyễn Sinh Sắc, cha của HCM, khi về đến trong nước thì bị trù ếm, viết những quyển như Văn hóa Việt Nam, Tìm tòi và suy nghĩ (Hà-nội: Nhà xb Văn Hóa Dân Tộc, 2000), dầy gần 1000 trang nhưng cứ dăm ba trang lại phải tìm được cái gì để nói tốt cho ông Hồ—một điều thật ươn hèn và nhục nhã.

Sự thực là nhờ vào không-khí tự do hơn mà một người như G.S. Lê Hữu Mục đã phơi bầy được những sự gian trá của ông Hồ Chí Minh trong cuốn Ngục-trung nhật-ký trong đó một phần không nhỏ có lẽ đã được ông thuổng từ một bạn tù người Hoa (vì nó không ăn khớp với những chi-tiết trong đời hoạt-động cách mạng của ông). Cho đến nay, mấy học-giả ở Hà-nội đã cố gắng gián-tiếp trả lời những điều thắc mắc ông Mục nêu ra song vẫn chưa đủ vững để thuyết phục được người đọc.


Một cái nhìn cân nhắc


Như vậy, một trong lý-do căn-bản cần có một cuốn như của ông Minh Võ, cuốn Hồ Chí Minh, nhận định tổng hợp, chính là để đọc giùm ta, cả tài-liệu trong nước và ngoài nước, rồi phân-tích, cân nhắc để giúp ta đến một nhận-định mà tác-giả cho là chính-xác hơn cả. Tôi xin lấy một hai thí-dụ.

Có người, để chạy tội cho ông Hồ Chí Minh, cho rằng những quá-lạm của Cải cách ruộng đất ở miền Bắc là do CS Trung-quốc ép buộc Việt Nam phải tuân theo và một số thành-phần thân Trung-quốc trong Đảng CSVN, như Trường Chinh và Hoàng Quốc Việt, chẳng hạn, đã vì mù quáng theo Tàu mà mang họa trên đại-quy-mô về cho toàn dân-tộc.

Sau khi phân-tích các quan-điểm do nhiều người đưa ra về phần tội của ông Hồ Chí Minh trong CCRĐ, ông Minh Võ kết-luận như sau (trang 565):

Trên thực tế, Cải Cách Ruộng Đất là một bước đi bắt buộc trong cách mạng vô sản mà HCM đã trở thành tín đồ thuần thành. Như thế, HCM chỉ thi hành nhiệm vụ của một tín đồ nên không thể đặt vào cảnh ngộ bị ép buộc bởi bất kỳ cá nhân nào.

Tháo gỡ trách nhiệm [cho ông] không còn cần thiết và cũng là vấn đề bất khả, bởi tất cả đã được quyết định từ khi [ông] chọn đường. HCM đã chọn con đường chủ nghĩa CS với cuộc cách mạng giai cấp diễn biến trường kỳ cho tới khi tận diệt giai cấp tư bản. CCRĐ chỉ là một bước đi giai đoạn trên con đường dài thăm thẳm đó và là một bước đi không thể tránh.

Về cuộc đời thánh thiện của Hồ Chí Minh, ngày nay chúng ta cũng biết quá nhiều về những bồ và vợ đùm đề của ông trong đó Pháp có (cô Bourdon, cô Marie Brière), Nga có (Vera Vasilieva), Trung-quốc có (Li Sam, Tăng Tuyết-minh), người Kinh có (Nguyễn Thị Minh Khai, Đỗ Thị Lạc), người dân-tộc cũng có (Tày, Nùng, Thái có đủ, mà bi-thảm nhất là trường-hợp cô Nông Thị Xuân, sau khi bị “Bác” dùng thì đến bộ-hạ của “Bác” là Bộ-trưởng Công-an Trần Quốc Hoàn hiếp rồi đem thủ-tiêu, cả chị lẫn em để bịt miệng). Do vậy nên nỗ lực của Hà-nội che đậy chuyện này chỉ như là chuyện người lớn bảo với trẻ con là chúng sinh ra từ bắp cải ngoài vườn hay do cò mang đến. Tóm lại, nghĩa là như đòi lấy thúng úp voi. Vậy mà sử-học Hà-nội vẫn cố tình ép buộc cả nước phải theo mình thì ai mà tin được, mà theo nổi?


Một quyền sách phong phú


Từ trên đến giờ, chúng ta mới nêu ra có trường-hợp những khác biệt về cách viết sử và đánh giá Hồ Chí Minh ở trong và ngoài nước. Rõ ràng là hai cách nhìn ở trong và ngoài nước rất khác nhau, có thể gọi là một trời một vực, và dân-tộc ta chưa thể nói cùng một ngôn ngữ—nghĩa là đoàn-kết, hòa-hợp hòa-giải với nhau—ngày nào hai cách nhìn còn xa nhau vời vợi như thế này. Đó là lý-do tại sao ta cần phải có một cuốn sách tầm cỡ như quyển của ông Minh Võ để giúp chúng ta duyệt lại tất cả các khía cạnh của từng vấn-đề liên-hệ đến con người Hồ Chí Minh và đến được một cách nhìn và đánh giá thống nhất. Tại vì chỉ khi nào chúng ta có những cách nhìn giống nhau thì chúng ta mới đi cùng một con đường xây dựng lại quê hương được.

Nhưng cuốn sách của Minh Võ còn có tham-vọng đi xa hơn thế nữa. Vì khoảng một phần ba cuốn sách, trên 200 trang, là dành để ghi lại những nhận-định về và phần tiểu-sử Hồ Chí Minh do gần 20 tác-giả Tây-phương lên tiếng, từ William Duiker, Stanley Karnow, David Halberstam, Robert Shaplen, Ellen Hammer, Douglas Pike, Bernard Fall của Mỹ đến Philippe Devillers, Pierre Brocheux, Jean Lacouture, Sainteny, Michel Tauriac của Pháp, rồi P.J. Honey, Dennis Duncanson của Anh, Denis Warner của Úc, Sophie-Quinn Judge đi vào các văn-khố Nga hay Tưởng Kinh-quốc sục vào các văn-khố của Quốc-dân-đảng ở Đài-loan.

Cuốn sách cũng đọc một cách rất nghiêm chỉnh các sách ở miền Bắc xưa kia và ở trong nước lúc này viết về “Bác” như các tác-giả Trần Dân Tiên hay T. Lan (hai bút-hiệu “Bác” dùng để đánh bóng “Bác”), Hồng Hà, Phùng Thế Tài, Võ Nguyên Giáp, Trần Văn Giàu, Nguyễn Thị Bình, Hoàng Tùng, Sơn Tùng v.v.

Có như thế mười chương tổng-kết về “Bác” và chế-độ do “Bác” dựng ra mới có giá-trị vì được đặt trên nền tảng của một sự lục soát hầu hết các tài-liệu có cơ-sở viết về Hồ Chí Minh từ trước tới giờ. Lúc mới cầm quyển sách dầy cộm (gần 800 trang, bìa dầy) lên, tôi đã ngại là sẽ phải đọc nhiều đoạn trùng lập vì tránh sao nổi trở lại một số vấn-đề then chốt trong cuộc đời và sự-nghiệp của Hồ Chí Minh để đánh giá về ông. Nhưng không, cái khéo của tác-giả Minh Võ là với mỗi tác-phẩm, tác-giả mà ông đề cập đến, ông đều chọn lựa kỹ càng để chỉ nêu ra một số điểm nổi bật về tác-phẩm hay tác-giả đó, tránh được sự trùng-dụng hay lập lại vụng về. Có thể nói vì vậy mà ta biết là ta đang dứng trước một người cầm bút dầy dặn kinh-nghiệm, biết rất rõ cách nào lôi cuốn ta đi một mạch khá nhẹ nhàng qua hơn 750 trang sách khổ lớn.



NGUYỄN NGỌC BÍCH

Houston, TX, hôm ra mắt Tủ Sách Tiếng Quê Hương

Chủ-nhật, 25-IV-2004
------------------------------------------------------------------
hcm

HỒ CHÍ MINH
Nhận Định Tổng Hợp

Tác phẩm nghiên cứu
Của Nhà Biên Khảo MINH VÕ


Tủ Sách TIẾNG QUÊ HƯƠNG
Virginia
xuất bản
2003

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU

PHẦN I: NHẬN ĐỊNH VỀ HỒ CHÍ MINH - từ một số tác phẩm loại tiểu sử
Chương 1: WILLIAM J. DUIKER và Ho Chi Minh, a life
Chương 2: JEAN LACOUTURE và HCM, A Political Biography
Chương 3: PIERRE BROCHEUX và Hồ Chí Minh
Chương 4: DAVID HALBERSTAM và Ho
Chương 5: BERNARD FALL và Ho Chi Minh on Revolution
Chương 6: JEAN SAINTENY và Face à Ho Chi Minh
Chương 7: TƯỞNG VĨNH KÍNH và Hồ Chí Minh tại Trung Quốc
Chương 8: SOPHIE QUINN-JUDGE và Ho Chi Minh, the missing years
Chương 9: TRẦN DÂN TIÊN và Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ Tịch
Chương 10: HỒNG HÀ và Bác Hồ trên đất nước Lê Nin
Chương 11: PHÙNG THẾ TÀI và Bác Hồ, những kỷ niệm không quên
Chương 12: NGUYỄN KHẮC HUYÊN và Vision accomplished ?
Chương 13: NHÓM ĐƯỜNG MỚI và HCM, sự thật về thân thế và sự nghiệp
Chương 14: HOÀNG QUỐC KỲ và Ma đầu Hồ Chí Minh
Chương 15: NGUYỄN THUYÊN và Bộ mặt thật của Hồ Chí Minh
Chương 16: VIỆT THƯỜNG và Con Yêu Râu Xanh
Chương 17: NGUYỄN PHƯƠNG MINH và HCM tên phản quốc số một của thời đại

PHẦN II: NHẬN ĐỊNH VỀ HỒ CHÍ MINH - từ một số tác phẩm viết về cuộc chiến VN
Chương 18: 6 TÁC GIẢ và Le Livre Noir du Communisme
Chương 19: JOSEPH BUTTINGER và Vietnam: The Unforgettable Tragedy
Chương 20: DOUGLAS PIKE và History of VN Communism
Chương 21: ROBERT SHAPLEN và The Lost Revolution
Chương 22: MICHEL TAURIAC và Viet Nam, le dossier noir du Communisme
Chương 23: P. J. HONEY và Communism in North Việt Nam
Chương 24: PHILLIP B. DAVIDSON và Vietnam At War
Chương 25: ELLEN HAMMER và The Struggle For Indochina
Chương 26: DANIEL ELLSBERG và Secret
Chương 27: DENNIS J. DUNCANSON và Government and Revolution in Viet Nam
Chương 28: P. DEVILLERS & J. LACOUTURE và La Fin d’une Guerre
Chương 29: DENIS WARNER và The Last Confucian
Chương 30: VÕ NGUYÊN GIÁP và Những năm tháng không thể nào quên
Chương 31: NGUYỄN THỊ BÌNH và Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng MNVN
Chương 32: TRẦN VĂN GIÀU và Sự phát triển tư tưởng tại Việt Nam
Chương 33: HOÀNG VĂN HOAN và Giọt Nước Trong Biển Cả
Chương 34: SƠN TÙNG và bài nói về Hồ Chí Minh
Chương 35: HOÀNG TÙNG và HCM, Trung Quốc và Liên Xô
Chương 36: BÙI TÍN và Vietnam, la face cachée du régime
Chương 37: NGUYỄN MINH CẦN và Đảng Cộng Sản Việt Nam …
Chương 38: VŨ THƯ HIÊN và Đêm giữa ban ngày
Chương 39: BẢO ĐẠI và Con rồng Việt Nam
Chương 40: TRẦN GIA PHỤNG và Án Tích Cộng Sản Việt Nam
Chương 41: ĐỖ MẠNH TRI và Di sản Mác-xít tại Việt Nam
Chương 42: MỘT SỐ TÁC GIẢ KHÁC

PHẦN III: MỘT SỐ VẤN ĐỀ về trách nhiệm của HỒ CHÍ MINH
Chương 43: Bối cảnh chiến tranh ý thức hệ của tình hình Việt Nam
Chương 44: HỒ CHÍ MINH và sự du nhập chủ nghĩa Cộng Sản vào Việt Nam
Chương 45: HỒ CHÍ MINH và vụ bán Phan Bội Châu cho Pháp
Chương 46: HỒ CHÍ MINH từ Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930 tới Cải Cách Ruộng Đất 1953
Chương 47: HỒ CHÍ MINH và Mặt trận Việt Minh
Chương 48: HỒ CHÍ MINH và tình trạng bị thủ hạ khống chế
Chương 49: HỒ CHÍ MINH và cuộc sống thánh thiện
Chương 50: HỒ CHÍ MINH và Tito Việt Nam?
Chương 51: HỒ CHÍ MINH và vị đại anh hùng ái quốc
Chương 52: LỜI CUỐI SÁCH
Phụ Lục
Thơ Mục

------------------------------------------
danchu2006 HuyenThoaiHCM
------------------------------------------

Đọc và đánh giá tác phẩm Hồ Chí Minh: Nhận Định Tổng Hợp
của tác giả Minh Võ
@. Kỹ sư Lê thành Nhân

Kính thưa ban tổ chức,
Kính thưa cụ Minh Võ tác giả cuốn Nhận Định Tổng Hợp Về Hồ Chí Minh
Kính thưa quý vị quan khách,

Trước hết, tôi xin cám ơn ban tổ chức, và đặc biệt cám ơn cụ Minh Võ, đã có nhã ý để tôi lên đây giới thiệu một tác phẩm mang tính sử học, chính trị học tầm cỡ này. Một nhân vật Hồ Chí Minh mà nhiều nhà văn, học giả nổi tiếng trên thế giới đã bỏ công nghiên cứu và in thành sách nhưng vẫn chưa trả lời đích thực về cuộc đời bí ẩn của họ “Hồ”.
Đây là lần đầu tiên tôi gặp tác giả - cụ Minh Võ. Tuy thế, văn phong của nhà văn Minh Võ nói về Cộng Sản tôi đã ngưỡng mộ từ lâu, có những bài viết có giá trị vượt thời gian. Những bài viết từ thập niên 1960, 1970 mà cho đến nay vẫn còn có giá trị trong công cuộc đấu tranh với chế độ độc tài Cộng Sản. Trong đó có bài “Sách lược xâm lăng của Cộng Sản” là một trong loạt bài có giá trị cao.
Trong phần giới thiệu tác phẩm Nhận Định Tổng về Hợp Hồ Chí Minh hôm nay, tôi xin đề cập đến ba phần: Nội dung của tác phẩm, giá trị của tác phẩm và con người làm nên tác phẩm. Trong khi trình bày tôi có gắng tự ép mình là một độc giả vô tư nhất. Có như vậy sự nhận xét mới khỏi bị thiên lệch theo cảm tính, đồng thời đây cũng là cách tôn trọng tác giả cùng qúy vị đã bỏ thì giờ qúy báu để đến tham dự buổi ra sách của ban tổ chức hôm nay.

Kính thưa quý vị,

Hồ Chí Minh, một nhân vật mà những người trong chế độ Cộng Sản đã ca tụng và tôn vinh như “thánh”, trong khi đó những người Việt Nam yêu chuộng tự do lại xem ông như “ác quỷ”. Những học giả nước ngoài khi viết về Hồ Chí Minh, tùy theo mức độ thiện cảm đối với cuộc chiến Việt Nam, hoặc dựa vào những nguồn tài liệu mang tính tuyên truyền của của phe Cộng, hoặc mang mặc cảm thua cuộc để bình phẩm về Hồ Chí Minh đôi khi thiếu khách quan và trung thật của một người cầm bút. Sự tranh cãi qua lại giữa những triết gia, sử gia, học giả trên thế giới về con người và sự nghiệp Hồ Chí Minh thật là muôn vẻ, lời khen, tiếng chê khó đi đến chung kết.
Khi đọc cuốn Nhận Định Tổng Hợp Về Hồ Chí Minh của tác giả Minh Võ - trước hết - chúng ta phải cám ơn tác giả đã bỏ rất nhiều công phu và thời giờ để nghiên cứu hằng 100 tác phẩm nói về Hồ Chí Minh, có thể nói hầu hết những tác phẩm nói về Hồ Chí Minh của sử gia, học giả tiếng tăm trên thế giới từ các quốc gia khác nhau như Nga, Đức, Nam Tư, Áo, Anh, Mỹ, Tàu, Pháp và Việt Nam. Những tác giả này đến từ nhiều khuynh hướng khác nhau, thậm chí có tác phẩm do chính ông Hồ viết ra dưới bút hiệu Trần Dân Tiên để tự thánh hóa cá nhân mình! Có nhiều tác giả sống ngay trong lòng chế độ Cộng Sản Việt Nam (CSVN) đã đánh bóng ông Hồ không chút ngượng ngùng, đôi khi mất tính tự trọng của người cầm bút. Có những tác giả từ trong lòng chế độ CSVN nhưng đã thức tỉnh viết về đời tư của ông Hồ với những điều mắt thấy tai nghe, hoặc do những người đã từng làm việc cạnh ông Hồ kể lại. Và nhiều tác giả đứng bên chiến tuyến tự do viết về ông Hồ với hình ảnh của một “quỷ vương”. Tất cả tác phẩm nói về Hồ Chí Minh thuộc mọi khuynh hướng trên đã được nhà văn Minh Võ nghiên cứu một cách thành khẩn, kỹ lưỡng, và đặc biệt những đoạn nói về ông Hồ nhà văn Minh Võ đã chú ý một cách tường tận, đánh giá đúng mức và đặt thẳng vấn đề đối với từng tác giả. Sự tài tình của nhà văn Minh Võ là qua gần 100 tác phẩm nói về Hồ Chí Minh, có những tác phẩm gần ngàn (1000) trang nhưng nhà văn Minh Võ đã tóm gọn một cách đầy đủ về nội dung cuốn sách một cách rốt ráo trong vòng năm hoặc bảy trang giấy. Và người đọc dù có “lười” đến đâu cũng nắm bắt được vấn đề. Về mặt điểm sách - theo tôi - thì dù độc giả có khó tính đến đâu cũng phải thừa nhận nhà văn Minh Võ có một khả năng thiên phú trong lãnh vực này. Do đó, trong tác phẩm Nhận Định Tổng Hợp Về Hồ Chí Minh, khi đề cập đến những tác phẩm viết về Hồ Chí Minh, nhà văn Minh Võ đã nắm rất vững những ý tứ của từng tác giả, và nội dung của từng tác phẩm.
Với đầu óc nhận xét tinh tế, sâu sắc của hàng trăm tác phẩm trên thế giới nói về Hồ Chí Minh, cho nên nhà văn Minh Võ đã đặt vấn đề với một số tác giả vô cùng thích thú: tỉ dụ như khi đặt vấn đề với nhà báo David Halberstam nói rằng:”Ông Hồ không có tật sùng bái cá nhân như Stalin, Tito, Khrushchev hay Mao Trạch Đông” thì tác giả lại trích dẫn một đoạn trong sách tự phong thánh của Trần Dân Tiên rằng: “Mọi người kính mến Hồ Chủ Tịch, nhất là thanh niên và nhi đồng. Ở ngoài mặt trận khi xung phong các chiến sĩ hô lớn: Vì tổ quốc, vì Bác Hồ tiến lên! Vì Bác Hồ mà những người lao động trong nhà máy và trên đồng ruộng tăng năng suất. Đối với nhi đồng tên Bác Hồ như là một người mẹ hiền. Chỉ nhắc đến tên Bác là các em trở nên ngoan ngoãn”. Đó là cách trả lời tốt nhất và hay nhất đối với nhà báo tây phương khi ông ta không đủ “kiên nhẫn” để đọc hết những tài liệu về Hồ Chí Minh mà đã vội vàng, hấp tấp kết luận về con người của ông Hồ. Đó cũng là cách đặt vấn đề khoa học nhất và cách trả lời thuyết phục nhất đối với độc giả nhất là đối với thế hệ trẻ.
Tác giả quan niệm rằng, sự lý luận một chiều để kết luận một con người như Hồ Chí Minh sợ thiếu tính khách quan và vô tư, mà khi đã thiếu khách quan và vô tư thì khó mang tính thuyết phục, do đó tác giả Minh Võ phải nghiên cứu dựa trên nhiều khuynh hướng khác nhau, và qua đó tác giả đã khám phá những điều thật lý thú, những mâu thuẫn tự nó. Có một điều tác giả thừa biết rằng – trong thế hệ của chúng ta đang sống và sinh hoạt hôm nay - không một ai là người Việt Nam yêu chuộng tự do mà lại nói tốt cho Hồ Chí Minh. Nếu có, thì người đó là kẻ mất trí “nhìn quỷ hóa thánh”. Còn những người trong chế độ CSVN vì bảo vệ cho quyền lợi của họ, và bảo vệ cho sự tồn vong của chế độ để tiếp tục thống trị nhân dân cho nên phải thần thánh hóa họ Hồ một cách quá đáng, quá cao, quá ngạo mạn, xem thường văn hóa dân tộc.
Câu hỏi đặt ra là việc phê phán Hồ Chí Minh có phải dừng lại ở hai đối tương trên không? Hoặc dừng lại ở thế hệ chúng ta đang sống hay không?
Không hẳn thế! Bởi vì sự đánh giá của thế hệ mai sau rất cần thiết! Hồ Chí Minh là nhân vật mà dân tộc Việt Nam ai cũng biết. Khi nói đến dân tộc là gồm thế hệ đã qua, thế hệ đang sống và thế hệ sẽ sống. Và quan trọng nhất là thế hệ sẽ sống tức là thế hệ mai sau mới khám phá ra nhiều vấn đề quan trọng và đánh giá đúng mức. Nếu thế hệ mai sau muốn tìm hiểu đâu là sự thật về cái “xác khô” của Hồ Chí Minh tại lăng Ba Đình thì họ phải căn cứ vào những nguồn tài liệu của những người đi trước. Một bên thì cho Hồ Chí Minh là “thánh”, còn bên kia thì cho Hồ Chí Minh là “quỷ” thì người sau biết đâu mà mò ra chân lý của vấn đề?!
Vậy thì cuốn Nhận Định Tổng Hợp của nhà văn Minh Võ ra đời hy vọng sẽ đáp ứng phần nào thắc mắc của thế hệ mai sau đối với Hồ Chí Minh. Nhà văn Minh Võ đã chịu khó đúc kết gần 100 tác phẩm khắp nơi trên thế giới với nhiều ngôn ngữ khác nhau, và với nhiều khuynh hướng khác nhau nói về họ Hồ. Đây là một tài liệu vô cùng quý giá cho thế hệ mai sau có cơ sở để định giá về con người Hồ Chí Minh.

Tuy nhiên, tác giả không dừng lại ở công việc nghiên cứu, mổ xẻ và đặt vấn đề của một học giả mà trong phần hai của cuốn sách, nhà văn Minh Võ còn bước thêm một bước nữa là dùng kết quả nghiên cứu đó để đặt một số câu hỏi về con người Hồ Chí Minh và trách nhiệm của ông ta đối với tổ quốc, đồng bào, đây cũng là vấn đề đặt ra của hàng triệu người Việt Nam:
• Hồ Chí Minh có phải là anh hùng dân tộc không?
• Hồ Chí Minh có phải là thủ phạm của cuộc “tổng công kích, tổng nổi dậy” dịp tết Mậu Thân năm 1968 chôn sống hàng ngàn người tại Huế?
• Hồ Chí Minh là một Tito của Việt Nam không?
• Trách nhiệm của Hồ Chí Minh trong Cải Cách Ruộng Đất giết chết hàng trăm ngàn ngươi dân vô tội như thế nào?
• Hồ Chí Minh đã đem chủ nghĩa Max-Lê vào Việt Nam như thế nào?
• Có phải Hồ Chí Minh đã bán đứng nhà yêu nước Phan Bội Châu?
• Có phải Hồ Chí Minh bị Lê Duẫn lấn át, khống chế vào những năm cuối đời?
Những vấn đề được đặt ra đã được nhà văn Minh Võ trả lời bằng những tư liệu thật có trích dẫn mà tác giả đã dày công nghiên cứu trong 100 tác phẩm nói về ông Hồ. Mọi sự giải đáp đều dựa trên những bằng chứng có thật không phóng đại cũng không thu hẹp, tôi thiết nghĩ đây là lối giải đáp khoa học, hấp dẫn và có khả năng thuyết phục. Và độc giả sẽ thấy thỏa mái khi tìm được những câu trả lời trên qua những chứng liệu lịch sử, nói có sách, mách có chứng, không cường điệu hoặc tự chế. Từ đó người đọc không còn hoài nghi gì nữa về con người thật của Hồ Chí Minh qua những giải đáp trung thực và thẳng thắn những vấn đề vừa được đặt ra.
Rõ ràng về nội dung tác phẩm chia làm hai phần: một phần nghiên cứu, mổ xẻ một cách khoa học và phần hai dùng tư liệu để trả lời những thắc mắc mang tính cách thời đại và lịch sử.

Kính thưa qúy vị,

Với nội dung như vậy, với công trình như vậy, tác giả muốn gì? Tác giả nhắm đến đến độc giả và đối tượng nào? Chủ ý của tác giả từ khi thai nghén đến ra đời tác phẩm với chủ đích gì? Trả lời những câu hỏi vừa nêu tức là tìm ra giá trị của tác phẩm.
Thứ nhất: Tiền nhân chúng ta thường nói “nghĩa tử là nghĩa tận” hoặc “chết là hết chuyện” nhưng đặc biệt Hồ Chí Minh không thể áp dụng hai câu nói của tiền nhân được, ông Hồ là người đã khai sinh ra đảng CSVN, đã thống trị dân tộc Việt Nam qua một giai đoạn hãi hùng nhất của lịch sử - mà ngày nay trước thế kỷ 21, nhân loại đã có đầy đủ yếu tố để khẳng định rằng những ai đi theo chủ nghĩa Cộng Sản là sai lầm to. Đặc biệt tại Việt Nam, sự sai lầm đó đã để lại một di hại cho dân tộc đến ngày hôm nay và không biết còn kéo dài bao lâu nữa! Hiện nay người dân Việt Nam vẫn phải sống dưới một chế độ lạc hậu và chậm tiến nhất loài người đó là Cộng Sản. Hơn thế nữa, hiện nay đảng CSVN lại đem những lời nói, bài viết, câu thơ, di ngôn, cuộc đời hoạt động của Hồ Chí Minh để làm nền tảng tư tưởng để tiếp tục thống trị dân tộc, thì công cuộc đấu tranh giải trừ chế độ độc tài toàn trị CSVN hiện nay là phải đánh đổ thần tượng Hồ Chí Minh đó là một việc làm cấp thiết. Tác phẩm Nhận Định Tổng Hợp Về Hồ Chí Minh ra đời với những nghiên cứu có tính cách khoa học hy vọng sẽ giúp cho những người đang tôn thờ thần tượng sẽ mở mắt quay về với thực trạng của tiến trình văn minh nhân loại. Và tác phẩm này là hành trang giúp cho những người đấu tranh cho tự do dân chủ có thêm tư liệu dùng làm nền tảng lý luận hầu hóa giải những luận điệu tuyên truyền lừa bịp của CSVN về thần tượng Hồ Chí Minh – đó là giá trị thứ nhất của tác phẩm.
Thứ hai: Đối với thế hệ tương lai, những ai còn hoài nghi về con người Hồ Chí Minh, khi đọc đến cuốn Nhận Định Tổng Hợp Về Hồ Chí Minh sẽ giúp cho các bạn những tài liệu tổng hợp trong việc tìm hiểu chân lý và sự thật. Nhà văn Minh Võ nắm vững tâm lý của tuổi trẻ lớn lên trong thời đại tin học và sống xã hội dân chủ ngày nay là họ không thích thú trong việc lý luận đơn điệu, một chiều, họ ưa thích những khám phá để tìm sự thật trên nhiều nguồn tin khác nhau, nhất là nhân vật nhiều bí ẩn như Hồ Chí Minh. Ở điểm này, cuốn Nhận Định Tổng Hợp Về Hồ Chí Minh chuyên chở đầy đủ tư liệu của mọi khuynh hướng, của nhiều học giả với công trình nghiên cứu rất khoa học, hy vọng sẽ giúp cho thế hệ mai sau điều kiện dễ dàng để tìm hiểu sự thật về Hồ Chí Minh, nhất là thế hệ trẻ trong nước ít có cơ hội tiếp xúc với thế giới bên ngoài và hiện nay vẫn bị bưng bít bởi chế độ CSVN. Đó là giá trị thứ hai của tác phẩm.

Kính thưa qúy vị,

Tôi vừa trình bày nhận định của tôi – của một độc giả - về nội dung và giá trị của tác phẩm Nhận Định Tổng Hợp Về Hồ Chí Minh. Nói đến tác phẩm mà quên đi tác giả là một điều thiếu sót nếu không muốn nói là thất lễ. Sau đây tôi xin nói một vài nét về tác giả.
Theo tôi, nhà văn Minh Võ là một nhà nghiên cứu và là một học giả hơn là một nhà văn bình thường. Tác giả cũng đã xuất bản nhiều tác phẩm có giá trị nói về chế độ Cộng Sản, và trước đây tác giả đã được trao tặng giải thưởng văn chương dưới chế độ Việt Nam Cộng Hòa. Giờ đây, với tuổi “thất thập cổ lai hy” qua bao nhiêu thăng trầm của thế cuộc, đáng lý ra tác giả có những ngày thỏa mái với tuổi già trên đất tạm dung, nhưng với những thôi thúc của thời cuộc, những khổ đau của đồng bào tại quê nhà cho nên nhà văn Minh Võ dù tuổi già sức yếu nhưng đã có những công trình nghiên cứu đóng góp thực tiễn vào công cuộc đấu tranh cho tự do dân chủ của đất nước, đây là một điều rất đáng ngưỡng mộ. Xa hơn nữa, tác giả lại nghĩ đến thế hệ mai sau cho nên đã dày công nghiên cứu một công trình sử học có giá trị khoa học để lại cho đời sau. Để hoàn thành tác phẩm Nhận Định Tổng Hợp Về Hồ Chí Minh, người đọc chúng ta ai cũng phải công tâm thừa nhận rằng tác giả có những ưu điểm được đề cao:
Xử dụng phương pháp “research” rất điêu luyện,
Khả năng thông thạo về Anh và Pháp ngữ vượt trội,
Nắm vững tâm lý của độc giả và nhất là giới trẻ hiện nay.

Thật vậy, tác phẩm Nhận Định Tổng Hợp Về Hồ Chí Minh là tác phẩm rất công phu, và giá trị về hình thức lẫn nội dung, những ai muốn tìm hiểu con người thật của Hồ Chí Minh nên coi đây là một tài liệu khá đầy đủ và mang tính thuyết phục, và là một cuốn sách không thể thiếu trong tủ sách của gia đình người Việt, và cũng yêu cầu những học giả trên thế giới nên cố tìm đọc tác phẩm Nhận Định Tổng Hợp về Hố Chí Minh để xét lại quan điểm của mình.

Kính thưa qúy vị,

Trứớc khi dứt lời xin chúc qúy vị một mùa Giáng Sinh an bình và hạnh phúc. Và trước khi nhường lại micro cho ban tổ chức, xin quý vị cho một tràng pháo tay để cám ơn công trình nghiên cứu của cụ Minh Võ đã cúng hiến đến chúng ta.

Thành thật cám ơn qúy vị.

Hoa kỳ, ngày 14 tháng 12 năm 2003

(*) Kỹ sư Lê Thành Nhân